W przypadku, gdy naruszone zostaje bezpieczeństwo kraju członkowskiego NATO, władze danego kraju mogą wnioskować o uruchomienie odpowiednich artykułów Traktatu Północnoatlantyckiego. Jednym z nich jest artykuł 5. NATO, czym jest art. 5. NATO? Kiedy może być stosowany?
Artykuł 5. NATO - co to jest?
W sytuacji zagrożenia jednego z krajów członkowskich NATO, mogą zostać uruchomione odpowiednie artykuły Traktatu Północnoatlantyckiego. Jednym z kluczowych zapisów w takiej sytuacji jest artykuł 5. NATO. Odnosi się on do zasady zbiorowej obrony, która określa, że zbrojny atak na jednego członka NATO jest traktowany jako atak na wszystkich członków sojuszu.
Przepis artykułu 5. NATO stanowi, że "Strony zgadzają się, że zbrojna napaść na jedną lub więcej z nich w Europie lub Ameryce Północnej będzie uznana za napaść przeciwko nim wszystkim i dlatego zgadzają się, że jeżeli taka zbrojna napaść nastąpi, to każda z nich, w ramach wykonywania prawa do indywidualnej lub zbiorowej samoobrony, uznanego na mocy artykułu 51 Karty Narodów Zjednoczonych, udzieli pomocy Stronie lub Stronom napadniętym, podejmując niezwłocznie, samodzielnie, jak i w porozumieniu z innymi Stronami, działania jakie uzna za konieczne, łącznie z użyciem siły zbrojnej, w celu przywrócenia i utrzymania bezpieczeństwa obszaru północnoatlantyckiego."
Artykuł 5. NATO - kiedy może być stosowany?
W wyniku uruchomienia artykułu 5. NATO kraje sojuszu zobowiązują się do udzielenia pomocy zaatakowanemu państwu używając, w razie potrzeby, sił zbrojnych. Stosowana jest w tym przypadku zasada wzajemnej obrony, oznacza to, że każdy kraj członkowski NATO zobowiązany jest do udzielenia pomocy zaatakowanemu państwu. Państwa członkowskie podejmują wspólne działania mające na celu przywrócenie i utrzymanie bezpieczeństwa obszaru północnoatlantyckiego, nie wyłączając użycia sił zbrojnych.
Artykuł 5. NATO różni się od artykułu 4. NATO tym, że zastosowanie art. 5 określa pomoc wojskową całego sojuszu w przypadku ataku na jedno z państw członkowskich.
Pierwszy raz artykuł. 5 NATO został wykorzystany przez Stany Zjednoczone Ameryki po zamachu Al-KAidy z 11 września 2001.
Zdjęcie: Matthew Foster, Public domain, via Wikimedia Commons
